Tîm Sefydliad Ymchwil Ystadau Cymru
Pwy ydym ni
Ein Cyfarwyddwr | Dr Shaun Evans
Caiff rheolaeth dydd i ddydd a datblygiad deallusol y sefydliad ei oruchwylio gan Dr Shaun Evans, hanesydd sy’n arbenigo yn niwylliant y bonedd ac ystadau yng Nghymru yn ystod y cyfnod 1500–1900. Gallwch ddarllen mwy am ymchwil Shaun ar y dudalen ein cyfarwyddwr.
Staff Academaidd
Mae ‘cartref’ Sefydliad Ymchwil Ystadau Cymru ym Mhrifysgol Bangor yn yr Ysgol Hanes, Athroniaeth a Gwyddorau Cymdeithas. Cefnogir y cyfarwyddwr hefyd gan dîm o gydweithwyr academaidd o wahanol ysgolion ledled y brifysgol. Mae’r cydweithwyr hyn yn cyfrannu arbenigedd o feysydd mor amrywiol ag archifau a rheoli coetiroedd, hanes cyfreithiol a cherddoriaeth, defnydd tir cynaliadwy, llenyddiaeth Gymraeg a hanes llyfrau. Maent yn cynnig safbwyntiau rhyngddisgyblaethol pwysig ar ein gwaith, yn cynrychioli Sefydliad Ymchwil Ystadau Cymru yn eu meysydd pwnc ac yn goruchwylio ein projectau doethuriaeth.
Mae Dr Lowri Ann Rees yn un o gyd-sylfaenwyr y sefydliad. Mae’n hanesydd gyda diddordebau ymchwil ac addysgu sy’n canolbwyntio ar yr ystadau a phrotestio gwledig yng Nghymru’r ddeunawfed a’r bedwaredd ganrif ar bymtheg. Ers cwblhau ei doethuriaeth ar ystad Middleton Hall yn Sir Gaerfyrddin, mae hi wedi cyhoeddi gwaith ar derfysgoedd Rebecca, asiantiaid tir a chysylltiadau Cymru â’r East India Company.
Mae Dr Marian Gwyn, Cymrawd Ymchwil er Anrhydedd ym Mhrifysgol Bangor, yn arbenigwr blaenllaw ar y cysylltiadau rhwng caethwasiaeth drawsatlantig ac ystadau Cymru, ac yn canolbwyntio’n benodol ar hanes a threftadaeth Castell Penrhyn. Mae diddordebau ymchwil
Mae diddordebau ymchwil Dr J. Gwilym Owen’s yn canolbwyntio ar gyfraith eiddo a hanes cyfreithiol Cymru. Mae wedi cyhoeddi’n helaeth ar system ganoloesol Gymru o gyfran a gweithrediad tir prid, a oedd yn sail i ddatblygiad cynnar llawer o ystadau Cymru.
Mae’r Athro Sue Niebrzydowski yn athro llenyddiaeth ganoloesol ac yn gyd-gyfarwyddwr Canolfan Stephen Colclough ar Hanes a Diwylliant y Llyfr.
Mae Stephen Rees yn ddarlithydd cerddoleg gyda diddordeb mewn nawdd a pherfformio cerddoriaeth ym mhlastai Cymru.
Mae’r Athro Huw Pryce yn athro hanes Cymru sy’n ymchwilio i Gymru’r oesoedd canol, hanesyddiaeth Cymru a hynafiaetheg yn y bedwaredd ganrif ar bymtheg.
Mae’r Prof Peredur I. Lynch yn arbenigo yn hanes llenyddiaeth Cymru, yn enwedig canu mawl yn y cyfnod canoloesol a modern cynnar.
Mae Dr Karen Pollock yn ddarlithydd treftadaeth ac archaeoleg, ac yn canolbwyntio ar reoli a dehongli treftadaeth.
Mae Dr James Walmsley yn uwch ddarlithydd coedwigaeth, gyda diddordeb mewn rheoli coetiroedd a threftadaeth coetiroedd.
Mae Dr Eifiona Thomas Lane yn ddaearyddwr sydd â diddordeb yn y cysylltiadau rhwng treftadaeth naturiol a threftadaeth ddiwylliannol, amaethyddiaeth, yr economi fwyd a chynaliadwyedd cymunedau gwledig yng Nghymru.
Mae Dr Norman Dandy yn wyddonydd cymdeithasol amgylcheddol ac yn gyfarwyddwr Canolfan Defnydd Tir Cynaliadwy Syr William Roberts.
Ymchwilydd Doethurol
Mae ein hymchwilwyr doethurol yn rhan hanfodol o’n cenhadaeth i ddeall hanesion, diwylliannau a thirweddau Cymru. Rydym wedi llwyddo i ddenu carfan o ymchwilwyr disglair, ymroddedig a brwdfrydig i Brifysgol Bangor i ymgymryd ag astudiaethau pwysig sy’n gysylltiedig â’n diddordebau ymchwil. Gallwch ddarllen mwy am eu projectau doethurol yn yr adran projectau doethurol ar ein gwefan.
Bwrdd Ymgynghorol
Mae’r bwrdd ymgynghorol yn gorff allanol sy’n cynnwys arbenigwyr ac aelodau o’r gymuned sy’n rhannu’r nod o ddatblygu Sefydliad Ymchwil Ystadau Cymru yn endid deallusol egnïol sy’n gallu cyfrannu’n gadarnhaol at gymdeithas a diwylliant Cymru. Mae’r bwrdd yn cynnwys grŵp o unigolion y mae eu harbenigedd a’u sgiliau yn cyd-fynd â’n diddordebau – yn cynnwys dealltwriaeth hanesyddol a chyfoes o ystadau a phlastai, archifau, materion gwledig a threftadaeth ddiwylliannol Cymru. Mae proffiliau aelodau ein bwrdd ar gael i’w gweld ar y dudalen bwrdd ymgynghorol ar ein gwefan.
Rheoli Grŵp
Caiff statws Sefydliad Ymchwil Ystadau Cymru fel canolfan ymchwil ym Mhrifysgol Bangor ei oruchwylio gan grŵp rheoli sy’n cynnwys Pennaeth yr Ysgol Hanes, Athroniaeth a Gwyddorau Cymdeithas; Pennaeth Archifau a Chasgliadau Arbennig; Pennaeth Coleg y Celfyddydau, Dyniaethau a Busnes; a Chyfarwyddwr Gweithredol Datblygu, gyda chadeirydd y bwrdd ymgynghorol a’r cyfarwyddwr yn bresennol.
Mae’r cyfarwyddwr yn adrodd ar gynnydd Sefydliad Ymchwil Ystadau Cymru i Bennaeth yr Ysgol Hanes, Athroniaeth a Gwyddorau Cymdeithas, ac i bwyllgor ymchwil ac effaith yr ysgol.
Cymrodyr Ymchwil er Anrhydedd
Pan ffurfiwyd y sefydliad, gwahoddwyd pum academydd ac archifydd amlwg i ymuno â Sefydliad Ymchwil Ystadau Cymru fel cymrodyr ymchwil er anrhydedd, i gynghori ar ein cynlluniau ymchwil a’n datblygiad deallusol. Roedd y diweddar Athro A. D. Carr yn un o haneswyr canoloesol mwyaf blaenllaw Cymru ac mae ei ymchwil arloesol i ddatblygiad ystadau a’r uchelwyr yng ngogledd Cymru yn sylfaen bwysig i’n gwaith. Cyfrannodd y diweddar Dr John Davies yn helaeth at astudio a hyrwyddo hanes Cymru, yn cynnwys gweithiau pwysig ar berchnogaeth tir a chyhoeddiad mawr ar Gaerdydd ac Ardalyddion Bute. Mae astudiaethau’r Athro David W. Howell ar hanes gwledig ac amaethyddol Cymru yn y ddeunawfed a’r bedwaredd ganrif ar bymtheg yn parhau i gynnig fframwaith hanfodol i ymchwil. Yn ystod ei yrfa yn gweithio yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, daeth J. Glyn Parry i’w adnabod fel un o archifwyr mwyaf blaenllaw Cymru, gydag arbenigedd penodol yng nghofnodion Llys y Sesiwn Fawr. Mae’r Athro Prys Morgan wedi cyfrannu’n sylweddol at fywyd diwylliannol a deallusol Cymru, yn enwedig ym maes hanes diwylliannol y ddeunawfed ganrif.
Aelodau Cysylltiol
Rydym yn cydnabod bod nifer o unigolion a sefydliadau y tu hwnt i Brifysgol Bangor yn rhannu diddordeb mewn hyrwyddo ein nodau a’n dyheadau deallusol a diwylliannol. Mae gweithio mewn partneriaeth â’r cydweithwyr a’r rhanddeiliaid hyn yn hanfodol i’n cenhadaeth. O’r herwydd rydym yn cynnig statws aelod cyswllt i unigolion a sefydliadau sy’n cefnogi ac yn cyfrannu at ein hamcanion. Cynigir aelodaeth gyswllt fel ffordd o wella ein dylanwad academaidd a’n gallu cydweithredol wrth ymgysylltu â rhwydwaith o bartneriaid allanol mewn sefydliadau ymchwil eraill ac yn sectorau treftadaeth ddiwylliannol, archifau, tai hanesyddol a materion gwledig. Bydd ein haelodau cyswllt yn chwarae rhan bwysig yn y gwaith o sicrhau bod dylanwad y sefydliad yn gwreiddio ledled Cymru; ac yn cynorthwyo i ddangos perthnasedd pellgyrhaeddol ein gwaith, gan gynnwys ei berthnasedd yn rhyngwladol. Cysylltwch â ni i holi am aelodaeth.
Cyfeillion Sefydliad Ymchwil Ystadau Cymru
Rydym bob amser yn falch iawn o glywed bod ein gwaith o ddiddordeb i bobl yng Nghymru a thu hwnt. Ers ffurfio’r sefydliad, rydym wedi elwa o gefnogaeth, ymgysylltiad ac anogaeth gan lawer o unigolion a sefydliadau. Rydym yn ddiolchgar bod llawer o’r bobl sy’n cefnogi ac yn dilyn ein gwaith wedi ymuno â’n cynllun cyfeillion. Mae ein cyfeillion yn rhan bwysig o Sefydliad Ymchwil Ystadau Cymru. Os hoffech ymuno â hwy, ewch i’r adran cefnogi ein gwaith ar ein gwefan.
